Podrucje opcine Sjenica se nalazi na samom jugu Srbije, u dijelu kojeg vlada Srbije zove ”Zlatiborski ” okrug, dok Bosnjaci ga zovu Sjevernim Sandzakom.Ima preko 100 naseljenih mjesta i povrsinu od oko 1060 km2.Vecinsko stanovnistvo opcine Sjenica cine Bosnjaci s preko 75% stanovnistva.Kakav je udio danas na podrucju Sjenice i polozaj Bosnjaka
Na popisu 2002 godine u opcini Sjenica tada je zivjelo 27 970 stanovnika
6572 Srbina
20 512 Bosnjaka
659 Muslimana
Na popisu iz 2011 godine imamo 26 392 stanovnika
5264 Srbina
19 498 Bosnjaka
1234 Muslimana
Ukupan broj deklarisanih Bosnjaka i Muslimana na popisu 2002 iznosio je 21 171.Dok na popisu 2011 taj broj je opao na 20 732 Bosnjaka ili Muslimana, sto je pad za cirka 439 u odnosu na popis iz 2002 godine
No, takodjer vrijedi spomenuti da cirka 400 familija Bosnjaka u Sjenickom kraju je bojkotovalo ovaj popis.Sto je izmedju 1600-2000 Bosnjaka.
Pa, bi mogli reci da broj Bosnjaka i Muslimana je porastao, a ne opao na popisu 2011.Analizirajmo opcinu kroz naselja, i dodjimo do nekog zakljucka ovdje
Srpska naselja na popisu 2011 godine su
1)Bagacice 66/42 Srbina
2)Bacija 24/17 Srba
3)Blato 46/46 Srba
4)Boguti 52/52 Srbina
5)Bozov Potok 111/77 Srbina
6)Boljare 30/30 Srba
7) Brnjica 193/192 Srba
8)Budjevo 89/87 Srba
9)Veskovice 48/48 Srba
10)Visocka 48/34 Srba
11)Visnjeva 32/32 Srba
12)Visnjice 34/34 Srba
13)Vrapci 35/35 Srba
14)Vrbnica 136/136 Srba
15)Gornje Lopize 40/40 Srba
16)Gosevo 54/54 Srba
17)Gradac 90/90 Srba
18)Grgaje 67/67 Srba
19)Donje Goracice 41/41 Srba
20)Donje Lopize 85/85 Srba
21)Dragojlovice 125/124 Srba
22)Druzinice 10/10 Srba
23)Zahumsko 135/135 Srba
24)Jezero 10/10 Srba
25)Knezevac 93/93 Srba
26)Kokosice 100/100 Srba
27)Krajinovice 54/53 Srba
28)Krivaja 8/8 Srba
29)Krstac 18/18 Srba
30)Lijeva Rijeka 8/8 Srba
31)Milici 38/38 Srba
32)Plana 18/18 Srba
33)Pralja 16/15 Srba
34)Raspogance 126/125 Srba
35)Skradnik 1/1 Srbina
36)Strajinice 20/19 Srba
37)Stup 182/182 Srba
38)Susica 23/23 Srba
39)Tresnjevica 56/56 Srba
40)Tutice 22/22 Srba
41)Uvac 15/13 Srba
42)Usak 9/9 Srba
43)Crvsko 75/75 Srba
44)Crcevo 49/43 Srba
45)Cedovo 70/70 Srba
46)Stavalj 268/266 Srba
47)Susure 26/26 Srba
Zakljucak:
Srpsko stanovnistvo ima vecinu u 47 naseljenih mjesta s popisa 2011 godine.U odnosu na prosli popis iz 2002 godine.Broj Srba je smanjen s 6572 Srba popisa 2002 godine, na 5264 Srba popisa 2011 godine.Imam ukupno minus od 1308 Srba u odnosu na prosli popis.Od 47 naseljenih mjesta.Samo 9 naselja ima preko 100 stanovnika, od tog broja 1 od tih 9 navedenih Srpskih naselja nema 100 Srba.Radi se o naselju Bozov Potok, gdje je prisutna i znacajna manjina Bosnjaka.U odnosu na prosli popis iz 2002 godine kada je bilo 48 Srpskih naselja.Ovo je blagi pad za samo 1 izgubljeno demografsko naselje, koje je bilo mjesovitog tipa Kalipolje
Na popisu 2002 smo imali 13 Srpskih naselja s preko 100 stanovnika, dok ovog puta imamo samo 9.Vidi se rasipanje malih brdsko-planinskih naselja kod Srba, kao i visok mortalitet po mnogim naseljima, koje cak i famozne ”Albanske snaje” nisu uspjele da anuliraju.Pad je strasan ako se vidi da naselja koja obicno imaju ispod 100 stanovnika, su osudjena na nestanak.Ponekad je to brze, ponekad sporije.Ali nestanak je moze se reci ZAGARANTOVAN.Naselja s ispod 100 stanovnika,ako se gleda i starosno-spolna struktura nemaju neko aktivno mladje stanovnistvo, posebno musko aktivno stanovnistvo, pa i ne cudi akcija koju su Srbi radili na obnovi nekih naselja
Gledajuci cifre iz 2002 godine i poredeci ih s 2011 godina.Slijedeca naselja biljeze porast broja Srba u odnosu na 2002 godinu
1)Dragojlovice 125 stanovnika na popisu 2011 godine i 114 na popisu 2002
2)Susure 26 stanovnika na popisu 2011 godine i 25 na popisu 2002
Naseljena mjesta Milici 38 stanovnika na popisu 2002 i 2011.Ne biljeze porast.Kao i naselje Crcevo 49 stanovnika na popisu 2002 i 2011 godine.No na popisu 2011 godine.Naselje ima 2 Bosnjaka i Muslimana, dok broj Srba je smanjen na 43
Posebno je interesantan pad Srpskog stanovnistva u centru Sjenice
Dok na popisu 2002 godine imamo 2612 Srba u Sjenici.Popis 2011 nam kaze da u Sjenici imamo samo 2127 Srba, ili 485 manje Srba u odnosu na popis 2011 godine.Mozemo reci da su Srpska naselja u rasulu, natalitet i ne postoji kao i neka ”krupnija’ naselja.Cak se moze reci da rasipanje manjih naselja ce se i nastaviti i u narednom ciklusu koji ce uslijediti 2021 godine i tada umjesto 9 Srpskih naselja s preko 100 stanovnika,mozda budemo imali 6.,Tesko je dati procjenu za danas ali sigurno je da je taj broj znatno manji nego prije oko 2 godine kada je i bio popis stanovnistva.Pa, nije nemoguce reci da broj Srba je pao na ispod 5000 danas
Bosnjaci, njihov status i perspektiva na podrucju opcine Sjenica
Slijedeca naselja su imala Bosnjacku vecinu na popisu 2011 godine
2)Bare 46/38 Bosnjaka
3)Bioc 66/62 Bosnjaka
4)Borisice 52/31 Bosnjaka
5)Borovice 39/39 Bosnjaka
6)Breza 88/88 Bosnjaka
7)Vapa 254/160 Bosnjaka i 94 Srba
8)Vrsjenice 146/103 Bosnjaka i 43 Srba
9)Goluban 39/39 Bosnjaka
10)Grabovica 24/24 Bosnjaka
11)Dolice 290/279 Bosnjaka i 11 Srba
12)Drazevice 279/279 Bosnjaka
13)Dubnica 473/473 Bosnjaka
14)Duga Poljana 477/467 Bosnjaka i 10 Srba
15)Dujke 225/209 Bosnjaka i 16 Srba
16)Dunisice 169/169 Bosnjaka
17)Zabren 211/211 Bosnjaka
18)Zitnice 296/296 Bosnjaka
19)Zabrdje 41/35 Bosnjaka i 6 Srba
20)Zajecice 375/370 Bosnjaka
21)Jevik 32/32 Bosnjaka
22)Kalipolje 11/11 Bosnjaka
23)Kamesnica 258/258 Bosnjaka
24)Kanjevina 67/67 Bosnjaka
25)Karajukici Bunari 102/93 Bosnjaka i 9 Srba
26)Kijevci 225/225 Bosnjaka
26)Kladnica 363/355 Bosnjaka i 8 Srba
27)Koznik 15/15 Bosnjaka
28)Krnja Jela 33/33 Bosnjaka
29)Krdje 374/374 Bosnjaka
30)Ljutaje 42/37 Bosnjaka i 5 Srba
31)Masovice 130/100 Bosnjaka i 30 Srba
32)Medare 398/398 Bosnjaka
33)Medjugor 71/71 Bosnjak
34)Papice 92/92 Bosnjaka
35)Petrovo Polje 17/17 Bosnjaka
36)Poda 14/14 Bosnjaka
37)Ponorac 233/227 Bosnjaka
38)Razdaginja 543/543 Bosnjaka
39)Hrasno 262/262 Bosnjaka
40)Rastenovice 116/116 Bosnjaka
41)Raskovice 45/45 Bosnjaka
42)Sjenica 14 070/oko 12 000 Bosnjaka
43)Sugubine 155/155 Bosnjaka
44)Trijebine 396/373 Bosnjaka i 23 Srba
45)Tuzinje 116/116 Bosnjaka
46)Ugao 474/474 Bosnjaka
47)Ursule 335/326 Bosnjaka i 9 Srba
48)Fijulj 108/101 Bosnjaka i 7 Srba
49)Caricina 13/13 Bosnjaka
50)Cetanovice 312/312 Bosnjaka
51)Cipalje 145/96 Bosnjaka i 49 Srba
52)Citluk 165/165 Bosnjaka
53) Sare 154/154 Bosnjaka
Napomena za Bosnjake
Neka naselja nemaju zabiljezen broj Bosnjaka i Muslimana koja su pod oznakom x obiljezena nepoznatim.Ta naseljena mjesta su:Borovici,Goluban, Dunisice,Kijevci, Medjugor,Petrovo Polje, Hrasno,Sugubine, Ugao, Cetanovice i Citluk.Ukupno 11 naseljenih mjesta
Muslimane sam ubrojao u Bosnjake na popisu 2011.Od naseljenih mjesta koje sam naveo kao Bosnjacka, kao sto i jesu.Samo naselje Borisici imaju Muslimansku vecinu, jer 24 stanovnika tog naselja su se izjasnili kao Bosnjaci
Jos jedna minorna cinjenica vrijedna spomena je slijedeca.
Borisice koje je imalo 83 stanovnika na popisu 2002 godine sa 83 deklarisana tada Muslimana.Na popisu 2011 godine ima 52 stanovnika:24 Muslimana, 7 Bosnjaka i 21 Ceha.Koja silna porast ”Ceskog” stanovnistva u Borisicima.Ili moze se reci”zajebavanje ” Bosnjaka ovdje na popisu.Od ukupno 57 deklarisanih Ceha na popisu 2011 godine:21 ih je u Borisicima, 9 u Visockoj,5 u Zajecicima,
Broj deklarisanih Muslimana po naseljima je.Navescu samo naselja s preko 10 deklarisanih Muslimana
Borisice 24
Breza 10
Vrsjenice 10
Duga Poljana 22
Zajecice 15
Masovice 47
Ugao 17
Fijulj 46
Od 53 naseljena Bosnjacka naselja.Njih 33 imaju preko 100 stanovnika, dok samo 9 naselja s Srpskom vecinom imaju preko 100 stanovnika
U odnosu na prosli popis iz 2002 godine.Ova Bosnjacka naselja biljeze porast stanovnistva
1)Vapa 230 stanovnika na popisu 2002 i 254 na popisu 2011
2)Dubnica 380 stanovnika na popisu 2002 i 473 na popisu 2011
3)Dujke 152 stanovnika na popisu 2002 i 225 na popisu 2011
4)Zajecice 185 stanovnika na popisu 2002 i 375 na popisu 2011
5)Kanjevina 65 stanovnika na popisu 2002 i 67 na popisu 2011
6)Kijevci 151 stanovnik na popisu 2002 i 225 na popisu 2011
7)Kladnica 362 stanovnika na popisu 2002 i 363 na popisu 2011
8)Krce 337 stanovnika na popisu 2002 i 374 na popisu 2011
9)Masovice 119 stanovnika na popisu 2002 i 130 na popisu 2011
10)Medare 384 stanovnika na popisu 2002 i 398 na popisu 2011
11)Ponorac 186 stanovnika na popisu 2002 i 233 na popisu 2011
12)Razdaginja 418 stanovnika na popisu 2002 i 543 na popisu 2011
13)Sjenica 13 161 stanovnika na popisu 2002 i 14 060 na popisu 2011
14)Ursule 326 stanovnika na popisu 2002 i 335 na popisu 2011
15)Fijulj 103 stanovnika na popisu 2002 i 108 na popisu 2011
16)Cipalje 144 stanovnika na popisu 2002 i 145 na popisu 2011
17)Citluk 142 stanovnika na popisu 2002 i 165 na popisu 2011
Zakljucak za opcinu Sjenica
Srpsko stanovnistvo, kao i Bosnjacko je znatno opalo makar prema prilozenim podatcima.Iako u stvarnosti jedini pravi gubitnici ovdje su Srbi.Procent Srba u gradu Sjenici je pao s 20% Popisa 2002 godine na oko 15% s popisa 2011.Primjetna je nagla urbanizacija grada Sjenice u odnosu na prosli popis, kao i znacajno osipanje seoskog stanovnistvo, kako kod Bosnjaka, tako i kod Srba.Kod Bosnjaka postoje par svijetlih primjera porasta seoskog stanovnistva, dok kod Srba je to znatno rijedje.Broj i struktura naselja, kao i ”krupnijih naselja” znatno ide u korist Bosnjaka i s tim, kako vrijeme bude prolazilo..Bit ce prevalentno povecanje urbanog stanovnistva Sjenice i smanjenje procenta Bosnjaka kao i Srba po seoskim naseljima, ali uz znatno bolje jacanje naselja, natalitetl, kao i povoljnijo starosnom strukturom.Ova opcina se sve vise biti Bosnjacka
To je moj konacni zakljucak za opcinu Sjenica
