Opsirni popis Kliskog sandzaka iz 1550. godine radio je kao redovni zadatak u okviru istrazivanja u Orijentalnom institutu u Sarajevu rahmetli Fehim Dz. Spaho, strucni savjetnik, koji je u toku agresije na Bosnu i Hercegovinu ubijen 24. augusta 1993. godine. Projekt je u to vrijeme radjen kao prva faza obrade pet katastarskih popisa, a finansiran je od strane Samoupravne interesne zajednice nauke Bosne i Hercegovine. Prva faza je sadrzavala samo prijevod izvora, bez uvoda i naucne aparature koji su bili predvidjeni za drugu fazu projekta.
Naucno vijece Orijentalnog instituta je predlozilo da prof. dr Ahmed S. Alicic izvrsi redakciju prijevoda rahmetli Fehima Dz. Spahe i dopuni prijevod tekstualnih biljezaka koje nisu bile uradjene u predatoj verziji prijevoda jer se radi o veoma znacajnom historijskom izvoru, prvom do sada poznatom popisu Kliskog sandzaka i za historijsku nauku bi bilo steta da ovakav jedan izvor ostane nedostupan istrazivacima koji ga ne mogu koristiti u izvornom obliku.
Nakon izvrsene redakcije prijevoda, Naucno vijece je predlozilo da dr Behrija Zlatar ovako dopunjen rukopis pripremi za stampu. u tom svojstvu, ona je snimila kompletan tekst deftera u Arhivu Predsjednistva vlade u Istanbulu, izvrsila njegovo kolacioniranje, napisala uvodnu studiju, dodala biljeske uz tekst, te izradila Rjecnik termina. Ubikaciju toponima uradile su Amina Kupusovic i Elma Koric. Naselja koja nije bilo moguce ubicirati, u ovom prijevodu ostavljena su bez napomena, dok su za ostale lokalitete, sela, mezre i utvrde data nepohodna pojasnjenja.
Orijentalni institut u Sarajevu zeli da objavljivanjem Opsirnog popisa Kliskog sandzaka iz 1550. godine sacuva uspomenu na svog dugogodisnjeg vrijednom istrazivaca arhivske gradje rahmetli Fehima Dz. Spahu i da naucnoj javnosti ponudi prijevod ovog historijskog izvora iz 16. stoljeca sa svom pratecom naucnom aparaturom koja ce istrazivacima olaksati koristenje ovim izvorom.
Osmanski katastarski popisi – tapu tahrir defteri – predstavljaju bogatu i raznovrsnu gradju za izucavanje drustvene i ekonomske historije Osmanskog carstva, a posebno za historiju naselja i historijsku geografiju. to su fundamentalni historijski izvori za vrijeme u kojem su nastajali.
Potpisivanje pojedinih sandzaka Osmanskog carstva u odredjenim vremenskim razmacima datira jod od osnivanja Osmanske drzave, a bastinjen je od Seldzuka i jod ranijih civilizacija. Osnovni cilj popisivanja bio je otvrdjivanje posjeda Carstva, prihoda odredjenih podrucja i poreskih obaveza cjelokupnog stanovnistva.
Brigu oko popisa vrsila je carska defterhana…
