18.5.1992 stigla je zvanična naredba općinskog štaba TO Goražde o formiranju 1. Drinske brigade. Ta brigada držala je front prema Foči. Prvi i jedini komandant 1. Drinske brigade bio je rahmetli Zaim Imamović.
Samo nekoliko dana poslije formiranja 1. Drinske brigade, također zvaničnim aktom OŠ TO Goražde, formirane su 31. Drinska udarna brigada na lijevoj obali Drine(u kojoj su bili i borci iz Rogatice) i 43. Drinska brigada na desnoj obali Drine(u kojoj su bili i borci iz Čajniča). Prvi komandant 31. brigade bio je Abduselam Sijerčić Pelam. 43. brigadom je komandovao Amir Reko Makedonac. Krajem maja formirana je 1. Višegradska brigada, u kojoj su bili i borci iz Rudog, a koja je kasnije proglašena slavnom. Njen komandant bio je Ahmet Sejdić.
U novembru 1992. godine formirana je Istočnobosanska operativna grupa u čiji sastav ulaze sve brigade i Mješoviti artiljerijski divizion (MAD), koji je formiran zahvaljujući plijenu operacije "Krug". Prvi komandant IBOG-a je Ferid Buljubašić, koji je sa grupom oficira došao iz Sarajeva.
Oktobra '94. naredbom državnog vrha u Goražde iz Sarajeva dolazi grupa oficira na čelu sa Sulejmanom Vranjem i brigadirom Hamidom Bahtom. Bahto postaje komandant IBOG-a, koji je četvrtog februara 1995. godine transformiran u 81. diviziju.
http://www.bhdani.com/arhiva/255/t25515.shtml
Iz knjige "Hamid Bahto sa braniocima Sarajeva i Goražda":
Pocetkom agresije, maja i juna 1992. godine, na slobodnoj teritoriji oko Gorazda formirano je sest brigada:
1. focanska brigada; 1. drinska brigada, formirana 18.05.1992, komadant Zaim Imamovic;
31. drinska udarna brigada, formirana 25.05.1992, prvi komandant Abduselam Sijercic;
1. visegradska brigada formirana 29.05.1992, komadant Ahmet Sejdic;
43. drinska brigada, formirana 06.06.1992, prvi komandant Amir Reko - Makedonac;
1. rogaticka brigada je formirana 19.11.1992 u selu Pokrivenik, a za prvog komadanta brigade je postavljen Enes Zukanovic.
Komandovanje ovim jedinicama je objedinjavao Okruzni stab teritorijalne odbrane Gorazde.
Cajnicki bataljon je bio u sastavu 43. Drbr.
Rudjanski bataljon je bio u sastavu 1.Vbr.
Brigade su bile razlicitih formacija - od 900 do 3200 ljudi.
Oruzije je imalo samo oko 30% boraca.
Pocetkom oktobra 1992 u Gorazde je dosao Ferid Buljubasic.
Istocno Bosanska Operativna Grupa(IBOG) je formirana 01.11.1992.
Za komandanta IBOG je postavljen Ferid Buljubasic.
U sastavu komande IBOG formirana je ceta vojne policije.
Od kapaciteta doma zravlja formirana je ratna bolnica.
Jedini put za snabdijevane bio je preko Grepka.
Formirana je transportna jedinica od 150 konja.
Sastav IBOG do kraja 1994:
- Komanda IBOG
- Izvidjacko-diverzantska ceta
- Odjeljenje veze
- Press sluzba
- Vojna policja
- Vojni sud
- Vojno-istrazni organ
- Vojni zatvor
- Logisticka baza
- Ratna bolnica
- 1.Drbr.
- 31.Drbr.
- 43. Drbr.
- 1. Vbr.
- 1. Rbr.
- Mjesoviti artiljerijski divizion (mad)
Krajem 1994. godine, u raznim strukturama odbrane Gorazda je bilo:
- u jedinicama Armije RBiH 7391 vojnih obaveznika
- u policiji MUP-a 404 vojnih obaveznika
- u civilnoj zastiti 356 vojnih obaveznika
- u jedinicama radne obaveze 1230 vojnih obaveznika
- u preduzecu "Pobjeda" 335 vojnih obaveznika
Ratni plijen jedinica IBOG(81.dvizije kopnene vojske):
- pusaka raznih 760+
- puskomitraljeza 94
- minobacaca 60mm i 82mm 60
- rucnih bacaca 99
- bestrzajnih topova 7
- tenkova 6
- oklopnih transportera 2
- samohotki 6
- minobacaca 120mm 5
- haubica 105mm 1
- haubica 152mm 1
- topova 76mm 5
- PAM-ova 12,7mm 21
- PAT-ova 20mm 10
- PAT-ova 37mm 12
- PAT-ova 40mm 4
- municije za puske oko 700.000
- metaka 12,7mm 4442
- metaka 20mm 11.185
- mina za minobacace oko 1500
- granata raznih oko 2300
- rucne bombe 1127
Reorganizacija IBOG i preimenovanje u 81.dKoV
Oktobra 1994. godine, po naredjenju komandanta SVK generala Delica, u IBOG su uslijedile znacajne organizacijsko-formacijske promjene(pod komandom Hamida Bahta uz pomoc generala Vranja i x broj oficira iz Sarajeva/1.korpusa).
- Formiran je Nastavno-regrutni centar,
- Formirana je 808. oslobodilacka brigada(komandant Ahmet Sejdic iz Slavne Visegradske),
Preformirane su i preimenovane:
- 1. Drbbr u 801. lahku brigadu i 802. lahku brigadu,
- 31. Drbbr u 831. lahku brigadu,
- 43. Drbbr u 843. lahku brigadu,
- 1. Slavna Visegradska bbr i 1. Rbbr u 851. Slavnu lahku brigadu,
- mjesoviti artiljeriski divizion u 821. mjesoviti artiljeriski divizion.
u sastavu 81. dKoV bili su i:
- Logisticki bataljon
- Inzinjerijska ceta
- Ceta vojne policije
- Ceta veze
- Izvidjacko-diverzantska ceta
- Vod za protivelektronsku borbu
- Komanda Garnizona Gorazde
- Komanda 81.dKoV
Naredjenjem komandanta Generalstaba od 06.06.1995 u sastavu 81. divizije su usle:
- 803. lahka brigada, formirana 13.06.1995
- 807. muslimanska oslobodilacka brigada, formirana 17.06.1995
Krajem 1994. godine, nakon sto je izvrsena domobilizacija ljudstva, u jedinicama IBOG je bilo ukupno 7619 pripadnika:
- Komanda IBOG 121
- Ceta vojne policije 191
- 821. mjesoviti artiljeriski divizion 300
- Ratna bolnica 132
- Nastavno-regrutni centar 28
- 801. lbr 1469
- 802. lbr 1447
- 808. Obr 1078
- 831. lbr 1074
- 843. lbr 864
- 851. Slbr 867
- Komanda Garnizona 20
Pocetkom 1995. godine popuna IBOG je povecana na 8097 pripadnika:
- 617 oficira
- 738 podoficira
- 6742 vojnika
Krajem 1994. godine, IBOG je u odnosu na formacijske potrebe, bila popunjena samo sa 25% pjesadijskog naoruzanja. Preduzece "Pobjeda" je imalo ogroman znacaj u logisticiranju. Problemi popune su bitno ublazeni proizvodnjom mina za minobacace 60mm, 82mm, metaka 20mm za PAT, metaka 12,7mm za PAM, protivpjesadijskih i protivtenkovskih mina i rucnih odbrambenih bombi.
Od 1992. do kraja 1994. godine, u jedinicama IBOG je poginulo 1209 boraca, teze ranjeno 1373, a laske ranjeno 1256, dok su 124 borca nestala.
U okviru inzinjerijskog osiguranja, poseban problem (1994. godine) je bio prelazak sa jedne na drugu obalu rijeke Drine. Svi mostovi su bili pod neprijateljskom vatrom. Zato je u novembru ispod mosta u centru Gorazda izgradjen improvizovani most, koji je sluzio za siguran prelazak sa jedne na drugu obalu rijeke Drine. Most su sagradili inzinjerci 81. dKoV.
Pocetkom 1995. godine 851. lbr je imala ukupno 988 boraca: oficira 77, podoficira 102 i vojnika 809. To je bila popuna od 88,5%, u odnosu na formaciju te brigade. Popuna ove brigade naoruzanjem je bila samo 29% u odnosu na formaciju. Popuna municijom je bila minimalna. Popuna artiljerijskog diviziona je bila 75,2%. Popuna 843. lbr je bila dobra: 97,21%.
26.07.1995 81. dKoV raspolaze sa nekih 340.000 komada sitne municije u jedinicama i oko 60.000 komada kao rezerva u magacinu 81. dKoV. Po jednom borcu to iznosi oko 50 komada, a po jednoj cijevi u prosjeku 150 komada metaka.
Nakon Srebrenice..
Nakon sto su dosta brzo zavrsili ciscenje i protjerivanje, Bosnjaka iz Srebrenice, Mladic vodi cetnicku vojsku na drugu "zasticenu zonu" Zepu. I ona ce pasti. I sta onda? Pa mi naravno?! UN nece nista uciniti, to je sigurno. Ali zato hocemo mi. Moj vod, PTD vod, dobio je zadatak da razoruza vojnike UN - Ukrajince. Detaljno smo razradili plan za upadanje u krug i zauzimanje zgrade gdje su ovi vojnici zabunkerisani. Pruzili smo njihovom komandantu sansu da mirno preda oruzije. Medjutim, on je odbio i ukrajinci su zauzeli polozaje u krugu. Evo kako smo ih odradili:
Nakon sto su pregovori o mirnoj predaji oruzija propali, zarobljavamo njihovog komandanta, istovremeno iz tri pravca proderemo u njihov krug i razoruzavamo vanjsko obezbedjenje, upadamo u zgradu, na prvi a potom i na drugi sprat i sve ih razoruzavamo. Ukrajinci su prijetli pucanjem, repetirali pa onda i ispucali rafal. Sve nas to nije pokolebalo. Skidamo sa njih sljemove, pancire, puske i izvodimo ih iz zgrade i postrojavamo. Ima ih 62. Iznosimo sve, tovarimo u kamione i vozimo u grad. U ovoj akciji obogatili smo nase linije odbrane sa:
7 transportera,
nekoliko kamiona,
7 PAM,
50 AP,
10 PM,
5 snajpera,
50 pancira,
60 sljemova,
sanduk RPG, sa nekoliko sanduka granata,
eksploziv, akumulatori, sredstva veze, i jos mnogo toga.
Ukrajinci su se usrali od straha. Oruzije nam je doslo ko hljeb. Posebno PAM-ovi. Nakon ovoga mogu reci da je moral skocio. Svi smo svjesni da se moramo uzdati samo u sebe i svoje snage.
Izvor: Tarik Sarajlic "Ratni Dnevnik Gorazde 1992-1995
IBOG/81.divizija 1992-1995:
IBOG MAJ 1993:
