O posebnim okolnostima pod kojim su Mlecani osvajali tvrdzave Bosanskog Ejaleta za vrijeme Morejskog rata (1684-1699)
http://www.academia.edu/11880803/O_pose ... 1684-1699_
Morejski rat (1684-1699) bio je veliko iskusenje za osmansku Bosnu, narocito za pogranicne gradove ejaleta. Uspejesi Venecije na ovom dijelu ratista ostvareni su u velikoj mjeri mudrom ratnom taktikokm, u kojoj su nerijetko kljucni fator bili providurovi pouzdanici (agenti) s osmaske (bosanske) strane. Ta je mletacka strategija, shodno ucinkovitosti, bila konstantna, te se nije mijenjala ni za vrijeme narednog ratnog sukoba, vodenog od 1714 do 1718, koji je, ustvari, predstavljao samo nastavak Morejskog rata. Potvrduje to okolnosti pod kojima je Bosanski ejalet u ljeto 1717. izgubio i tvrdazvu Imotski. Ponovo je po vec ustaljenom scenariju, uzrok bila izadja dizdara tvrdave, koji je u kriticnom trenutku opsade "zanemario svoje vojnicke duznosti".
Sve navedno ukazuje na manjkavost osmaksog odbrambenog sistema u pogranicnom dijelu Bosanskog ejaleta krajem XVII stoljeca. Ocito je da tu nije bilo ozbiljne (kontraobavjestanje) sluzbe usmjerene na prepoznavanje i onemogucavanje tajnih djelatnosti mletackih pouzdanika, koje su do izrzaja dosle narocito u doba morejskog rata. Ipak, postepeno je uloga tih puzdanika u vojnom smislu gubila na znacaju jer je nakon Pozarevackog mira (1718) zapocelo doba stabilnih osmakso-mletackih odnosa bez ijednog oruzanog sukoba.
U jednom izvoru spominje se ...Jedan zarobljeni osmanski aga pisao je svome bratu iz zadarske tamnice krajem 1685. da "Mlecani imaju toliko dousnika da znaju sve sta se radi i u Sarajevu"...
Ima i imena od nekih dousnika;